Leerrendement: Spaced repetition

De kracht van herhaling kennen we onder andere vanuit de vele reclamespotjes die je, als je ze maar vaak genoeg hoort, van voor naar achteren mee kunt zeggen. Of je de reclame nu leuk vindt of niet. Dit mechanisme noemen we ook wel het spacing effect. De wetenschap achter het spacing effect gaat echter verder dan gewoon herhalen. Het betreft spaced repetition oftewel gespreide herhaling, waarbij de mate van spreiding bepalend is voor de mate waarin je iets onthoudt.

Gespreide herhaling is slechts één van de zaken die het effect op leren positief beïnvloedt volgens het leerdesign voor het brein, de overige zijn:

• Microlearning
• Aantrekkelijke leervormen
• Multi sensorische leervorm
• Gepersonaliseerd leren

Wat is het nut van herhaling?

Om het effect iets beter te begrijpen, zoomen we iets meer in op de werking van het geheugen. Grofweg gebruiken we tijdens het leren twee processen.

• Input: Bij het leerproces gaat het om hoe je iets opslaat in het geheugen.
• Output: Om later je kennis te kunnen gebruiken, zal je het uit het geheugen ophalen.

Deze twee processen staan niet helemaal los van elkaar. Iedere keer dat je iets leert, zal je brein onderzoeken of je deze stof al ergens in je geheugen hebt opgeslagen. Het probeert eerder opgedane kennis dus terug te halen. Wanneer blijkt dat je de kennis al eerder hebt opgedaan en je de kennis voor een tweede keer aangeboden krijgt, zal deze kennis nog beter opgeslagen worden in je geheugen. Het effect is dat je hierdoor makkelijker de stof kunt ophalen wanneer je dit nodig hebt. Hoe vaker je iets aangeboden krijgt, hoe makkelijker je je iets dus kunt herinneren.

Wat is het nut van spreiding?

De mate waarin je de kennis spreidt in de tijd, lijkt bepalend voor het effect van het leren. Wanneer de tijd tussen de herhalingen heel kort is, dan is het effect op leren voor de lange termijn niet zo goed. Wellicht herken je dit vanuit het stampwerk dat je vroeger op school deed vlak voor een proefwerk. Je haalde destijds een prima cijfer. De kennis die je destijds opdeed ben je volledig vergeten. Dit kortstondig veel herhalen noemen we massed repetition (opgehoopte herhaling). Ondanks de herhaling zal dit niet effectief zijn voor de langetermijn-herinnering.

Onderzoek wijst uit dat de herinnering met name versterkt wordt, wanneer je moeite moet doen om deze bij herhaling uit je geheugen op te halen. Wanneer je na een uur herhaalt heeft dit dus minder effect dan wanneer je na 5 dagen herhaalt. Langere tussenpozen tussen de herhalingen ondersteunen dus een betere informatieverwerking.

Digitaal leren en spaced repetition

De meeste leerplatformen hebben de mogelijkheid om lesstof gefaseerd aan te bieden. Je maakt optimaal gebruik van het spacing effect door:

• de lesstof met tussenpozen vrij te geven;
• iedere keer herhaling van de lesstof in te bouwen.

Door de lesstof digitaal als microlearningmodules aan te bieden, is herhaling ook makkelijker te realiseren dan wanneer je dit klassikaal zou willen aanbieden. Combinatie in een blended traject is eveneens een goede oplossing. Blijf echter zorgen voor voldoende – en gespreide – herhaling.